Overstromingsrisico: Wat kun jij als adviseur betekenen?
Wateroverlast komt in Nederland regelmatig voor, ook op onverwachte plekken. Als adviseur kun je klanten helpen om hier bewust mee om te gaan. Als adviseur speel je een belangrijke rol in het bewustmaken van dit risico. Door het gesprek aan te gaan over waterveiligheid en mogelijke maatregelen, help je klanten om hun woning toekomstbestendig te maken en de waarde ervan te behouden.
Wat houdt overstromingsrisico in voor jouw klant?
Wateroverlast kan op verschillende manieren ontstaan: door hevige regenval, een overbelast riool, of doordat rivieren en meren buiten hun oevers treden. In sommige situaties kan ook zeewater een rol spelen bij wateroverlast, afhankelijk van de locatie. Als adviseur is het belangrijk om deze risico’s bespreekbaar te maken, zeker nu de kans op extreme weersomstandigheden toeneemt.
Volgens klimaatscenario’s van het KNMI kan de zeespiegel in de toekomst stijgen, wat invloed kan hebben op waterveiligheid. Ook piekbuien komen steeds vaker voor. Dit vergroot de kans op schade aan woningen. Door tijdig te adviseren over slimme, toekomstbestendige oplossingen, help je klanten hun woning beter te beschermen.
Nederland heeft wereldwijd een sterke reputatie op het gebied van waterbeheer. Toch ligt 58% van ons land in een gebied dat kan overstromen (Atlas Leefomgeving, 2025). En volgens het Planbureau voor de Leefomgeving (2024) bevinden zich 684.000 woningen in risicogebieden. Bodemdaling, bouwlocaties en knelpunten in de waterhuishouding spelen hierbij een rol.
Water in huis: waarom preventie loont
Niet elke huiseigenaar is zich bewust van het risico op wateroverlast. Door hierover te informeren, help je schade te voorkomen. Denk aan de situatie in Limburg in 2021, waar de financiële gevolgen per woning aanzienlijk waren (zie: Gevolgen overstromingen Limburg: inventarisatie en duiding | Deltares).
Verzekeringen en wateroverlast: wat moet je als adviseur weten?
Schade door overstromingen kan financieel ingrijpend zijn. Daarom is het belangrijk dat je klanten goed inzicht hebben in hun verzekeringsdekking. Als adviseur help je hen om polissen kritisch te bekijken en te begrijpen wat wel en niet verzekerd is bij waterproblemen.
Niet elke vorm van wateroverlast valt automatisch onder de standaard woonverzekering. Kleine incidenten, zoals schade door hevige regen of een verstopt riool, zijn vaak gedekt. Denk aan natte kelders of beschadigde vloeren door grondwater. Bij schade door falende primaire waterkeringen is dekking via reguliere verzekeraars vaak beperkt. Informeer klanten hierover (Verbond van Verzekeraars, 2025).
In zulke gevallen biedt de overheid een vangnet via de Wet tegemoetkoming schade bij rampen (Wts). Deze regeling geldt alleen als schade aantoonbaar niet verzekerbaar is. Sinds juni 2024 is besloten om geen aparte verzekering voor grote overstromingen in te voeren. Er loopt nog een verkenning naar een centrale schadeafhandeling via één loket, in samenwerking met verzekeraars.
Voor jou als adviseur is het dus cruciaal om klanten te wijzen op deze beperkingen en hen te helpen bij het treffen van aanvullende maatregelen. Zo help je klanten om beter voorbereid te zijn en draag je bij aan een goed geïnformeerde keuze.
Woningwaarde en waterveiligheid: een belangrijk adviespunt
De locatie van een woning speelt een steeds grotere rol in de waardebepaling. Woningen in gebieden met een verhoogd risico op overstroming kunnen lager gewaardeerd worden dan vergelijkbare woningen in veiligere regio’s. Studies tonen aan dat dit verschil in sommige gevallen tot 10% kan oplopen, afhankelijk van locatie, getroffen maatregelen en marktomstandigheden (ESB, 2025).
Voor jou als adviseur is dit een belangrijk aandachtspunt. Potentiële kopers zijn steeds beter geïnformeerd en mijden vaker woningen die onvoldoende beschermd zijn tegen wateroverlast. Bij woningen in risicogebieden kunnen verzekeraars aanvullende voorwaarden stellen. Dit is goed om mee te nemen in het adviesgesprek.
Door preventieve maatregelen te bespreken zoals slimme afwatering, verhoogde drempels of waterkerende voorzieningen, help je klanten hun woning aantrekkelijk te houden voor de markt. Zo draag je bij aan het behoud van waarde én wooncomfort op lange termijn.
Gezondheid en veiligheid: wateroverlast raakt meer dan alleen de woning
Een overstroming heeft niet alleen materiële gevolgen. Stilstaand water kan snel leiden tot schimmelvorming, wat klachten aan de luchtwegen en allergieën kan veroorzaken. Daarnaast vormt vervuild water een risico op infecties door bacteriën en virussen. Als adviseur is het belangrijk om klanten bewust te maken van deze gezondheidsrisico’s.
Ook de veiligheid komt in het geding. Waterschade kan technische complicaties veroorzaken, zoals problemen met elektra of leidingen. Preventie helpt dit te voorkomen. Preventie is dus niet alleen een kwestie van comfort, maar ook van veiligheid.
Tot slot: de psychologische impact van wateroverlast is vaak groot. Wateroverlast kan ook emotionele impact hebben. Door dit bespreekbaar te maken, help je klanten zich beter voor te bereiden. Door dit bespreekbaar te maken en passende maatregelen aan te dragen, help je klanten niet alleen hun woning te beschermen, maar ook hun welzijn.
7 stappen om droge voeten te houden
Stap 1 – Bespreek de overstromingsrisico’s bij het adres van de klant
Een goed startpunt voor het gesprek over waterveiligheid is inzicht in het overstromingsrisico van de woning. Via Overstroomik kan de klant zelf nagaan hoe diep het water bij het woonadres kan komen. De tool geeft ook praktische tips om de woning beter te beschermen tegen wateroverlast.
Als adviseur kun je deze check benoemen in het adviesgesprek, bijvoorbeeld bij aankoop, verbouwing of verduurzaming. Zo help je de klant om risico’s mee te nemen in de afwegingen rondom financiering en woningwaarde.
Voor extra verdieping kun je verwijzen naar de Klimaateffectatlas. Deze laat zien hoe ernstig een overstroming kan zijn onder verschillende scenario’s. Dit helpt om samen met de klant te kijken welke maatregelen passend zijn bij de locatie en toekomstplannen.
Stap 2 – Verwijs je klant naar lokale informatiebronnen
Klanten kunnen bij hun gemeente navragen welke klimaatmaatregelen er in hun buurt gepland staan. Denk aan verbeteringen in de waterafvoer, subsidies voor woningaanpassingen of risicodialogen waarin bewoners meedenken over waterveiligheid. Gemeenten volgen hierbij de IPLO-leidraad (2024) en betrekken bewoners steeds vaker bij het opstellen van de Omgevingsvisie.
Als adviseur hoef je deze informatie niet zelf te verzamelen, maar je kunt je klant wel wijzen op het belang ervan. Zeker bij aankoop, verbouwing of verduurzaming is het goed om te weten wat er lokaal speelt. Zo help je je klant om beter geïnformeerde keuzes te maken.
Ook het waterschap en de veiligheidsregio bieden nuttige informatie over dijken, waterkeringen en noodprocedures. Door je klant te stimuleren om deze bronnen te raadplegen, vergroot je hun bewustzijn én hun voorbereiding op mogelijke wateroverlast.
Stap 3 – Bespreek de fysieke kwetsbaarheid van de woning
Wateroverlast ontstaat vaak via laaggelegen plekken rondom de woning. Klanten kunnen zelf of met hulp van een bouwkundig expert nagaan waar risico’s zitten. Denk aan ventilatieopeningen die te laag geplaatst zijn (minder dan 30 cm boven het maaiveld), of drempels die lager liggen dan het straatniveau. In zulke gevallen kunnen maatregelen zoals vloedplanken of verhoogde dorpels helpen om instromend water te voorkomen.
Als adviseur hoef je deze inspectie niet zelf uit te voeren, maar je kunt je klant wel wijzen op het belang ervan. Zeker bij verbouwing of verduurzaming is het goed om dit mee te nemen in het gesprek. Ook het bijhouden van een logboek met foto’s na hevige regenval kan helpen om problemen vroegtijdig te signaleren en gericht actie te ondernemen.
Stap 4 – Wijs op de waarde van deskundig advies
Voor klanten die in een gebied wonen met verhoogd risico op overstroming, kan het verstandig zijn om een specialist in te schakelen. Een bouwkundige of adviseur waterveiligheid kan de woning inspecteren en aanbevelingen doen, zoals verbeterde afdichtingen, aangepaste afwatering of verhoogde drempels. De kosten voor een adviesrapport variëren meestal tussen de €250 en €600, afhankelijk van woningtype, locatie en complexiteit. Dit zijn indicatieve bedragen zonder garantie, bedoeld om een inschatting te geven.
Als adviseur hoef je deze technische details niet zelf te kennen, maar je kunt je klant wel attenderen op het bestaan van zulke diensten. Zeker bij verbouwingsplannen is het zinvol om ook een constructeur te betrekken. Die kan adviseren over waterbestendige bouwmaterialen, funderingsaanpassingen of afdichtingsmethoden. Door dit mee te nemen in het gesprek, help je je klant om beter voorbereid te zijn op toekomstige wateroverlast.
Stap 5 – Laat je klant gerichte keuzes in maatregelen nemen
Maatregel |
Kostenindicatie |
Effect |
Subsidie |
Terugslagklep riolering |
€ 200-400 |
Voorkomt riooloverstromingen |
Nee |
Waterdichte ventilatieroosters |
€ 150 per stuk |
Voorkomt waterinstroom |
Nee |
Vloedplanken |
€ 600-1.200 |
Biedt +50 cm extra bescherming |
Soms lokaal |
Groen dak |
€ 60-120/m² |
Vangt piekregens op |
Ja lokaal |
Hemelwateropvang (regenton, schuttingreservoir) |
€ 150-300 |
Vangt piekregens op |
Soms lokaal |
Verhoogde stopcontacten |
€ 250-500 |
Beperkt waterschade |
Nee |
Waterdoorlatende bestrating / regentuinen / infiltratiekratten |
Variabel |
Beperkt schade door piekbuien |
Soms lokaal |
Slim wateralarm / sensoren |
€ 40– € 100 |
Geeft tijd om kostbaarheden veilig te stellen |
Nee |
Stap 6 – Bespreek financieringsmogelijkheden voor klimaatmaatregelen
Als klanten hun woning willen aanpassen om beter bestand te zijn tegen wateroverlast, is het belangrijk dat ze weten welke financiële opties er zijn. Veel huiseigenaren gebruiken spaargeld, maar er zijn ook andere mogelijkheden zoals een persoonlijke lening of het verhogen van de hypotheek, specifiek voor verduurzaming.
Als adviseur kun je klanten helpen om deze opties inzichtelijk te maken. Bespreek bijvoorbeeld of een hogere hypotheek past bij hun situatie en doelstellingen. Verwijs ook naar beschikbare subsidies, zoals de ISDE-subsidie (2025) via Vereniging Eigen Huis, of gebruik tools zoals de Energiesubsidiewijzer op Verbeterjehuis.nl om lokale en landelijke regelingen te vinden.
Daarnaast kun je wijzen op financieringsproducten zoals de Energiebespaarlening. Door deze mogelijkheden mee te nemen in je advies, help je klanten om duurzame keuzes financieel haalbaar te maken.
Stap 7 – Bespreek de dekking van de verzekering
Wateroverlast kan grote financiële gevolgen hebben. Het is daarom belangrijk dat klanten regelmatig hun verzekeringspolis controleren. Vooral het verschil tussen lokale en primaire waterkeringen is relevant: schade door falende primaire keringen (zoals grote dijken langs rivieren of de kust) valt vaak buiten de standaard dekking.
Als adviseur kun je dit onderwerp kort benoemen in het gesprek, zeker als de woning zich in een risicogebied bevindt. Je hoeft geen polisinhoud te beoordelen, maar je kunt je klant wel stimuleren om dit met hun verzekeraar te bespreken.
Daarnaast is het verstandig dat klanten hun bezittingen goed documenteren. Denk aan het bijhouden van een foto-logboek, vooral van waardevolle spullen en kwetsbare ruimtes zoals de kelder of garage. Ook een actuele inboedellijst met aankoopbewijzen helpt bij een snelle schadeafhandeling. Je kunt dit als praktische tip meegeven in het kader van risicobeperking en voorbereiding.